Παρασκευή 30 Απριλίου 2021
Τετάρτη 28 Απριλίου 2021
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ:
Όσον
αφορά το επικοινωνιακό πλαίσιο, στις
Πανελλαδικές Εξετάσεις κυριαρχεί
το άρθρο σε σχολική, τοπική κτλ. εφημερίδα
(32 εμφανίσεις), ακολουθεί ο προσχεδιασμένος
προφορικός λόγος (19 εμφανίσεις), ενώ
ελάχιστα εμφανίζεται η επιστολή (5 φορές)
και το αποδεικτικό δοκίμιο (4 φορές).
Όσον
αφορά τις ενότητες στις οποίες εντάσσονται
τα θέματα της παραγωγής λόγου που έχουν
εξεταστεί στις Πανελλαδικές Εξετάσεις,
μπορούμε να παρατηρήσουμε τα εξής :
1η
Ενότητα (Γλώσσα: Λόγος &Διάλογος): 4
φορές
2η
Ενότητα (Διάλογος Δύο Γενεών): 3 φορές
3η
Ενότητα (Ελεύθερος Χρόνος &Ψυχαγωγία):
1 φορά
4η
Ενότητα (Αθλητισμός): 2 φορές
5η
Ενότητα (Ένδυση, Υγεία, Διατροφή): 2
φορές
6η
Ενότητα (Γέλιο): 1 φορά
7η
Ενότητα (Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης): 3
φορές
8η
Ενότητα (Καταναλωτισμός &Διαφήμιση):
6 φορές
9η
Ενότητα (Επάγγελμα &Εργασία): 1
10η
Ενότητα (Ανεκτικότητα &Αποκλεισμός):
4 φορές
11η
Ενότητα (Τέχνη &Κριτική): 4 φορές
12η
Ενότητα (Παιδεία &Εκπαίδευση): 4
φορές
13η
Ενότητα (Οι ελληνικοί τόποι και τα
μνημεία τους): 1 φορά
14η
Ενότητα (Τουρισμός): 1 φορά
15η
Ενότητα (Οικολογία): 6 φορές
16η
Ενότητα (Επιστήμη &Τεχνολογία): 7
φορές
17η
Ενότητα (Ελευθερία &Εξουσία): 3 φορές
18η
Ενότητα (Πρόσωπο &Προσωπείο): 2 φορές
19η
Ενότητα (Παράδοση): 2 φορές
20ή
Ενότητα (Ελλάδα, Ευρώπη, Κόσμος): 5 φορές.
ΑΝΑΡΤΗΘΗΚΕ το 2016 http://eranistria.blogspot.gr/2016/05/blog-post_13.html
Κοινά στοιχεία για όλα τα θέματα της έκθεσης
Αίτια προβλημάτων – συνέπειες
1) Λανθασμένη διαπαιδαγώγηση από την οικογένεια.
2) Κακή παιδεία από σχολείο – χαμηλό πνευματικό επίπεδο.
3) Υλικός ευδαιμονισμός – υπερκαταναλωτισμός – ο άνθρωπος ενδιαφέρεται για υλικές απολαύσεις άρα:
α) Φροντίζει να ικανοποιεί μόνο τις υλικές ανάγκες του, παραγκωνίζει τις πνευματικές => χαμηλό πνευματικό επίπεδο.
β) Το χρήμα γίνεται αυτοσκοπός, επικρατεί ωφελιμισμός, χρησιμοθηρία, αθέμιτος ανταγωνισμός χρήση αθέμιτων μέσων.
γ) Επικρατεί το ιδανικό του εύκολου πλουτισμού – (της ήσσονος προσπάθειας) => χρήση αθέμιτων μέσων, αναξιοκρατία, νεποτισμός (ευνοιοκρατία, οικογενειοκρατία).
4) Κρίση ηθικών αξιών, ηθική διαφθορά.
5) Αδιαφορία κρατικών φορέων για αντιμετώπιση του προβλήματος – Έλλειψη κρατικής πρόνοιας.
6) Αδράνεια πνευματικών ανθρώπων, πνευματικής ηγεσίας.
7) Έλλειψη προτύπων.
8) Έλλειψη σημείων αναφοράς, ιδεολογική σύγχυση.
9) Αλλοτρίωση (απομάκρυνση ανθρώπου από τον εαυτό του, το προϊόν εργασίας του, το συνάνθρωπο).
10) Κρίση διαπροσωπικών σχέσεων – αποξένωση, μοναξιά.
11) Υπερβολική ανάπτυξη του τεχνικού πολιτισμού εις βάρος του πνευματικού. Η τεχνολογία εξασφάλισε υλικές ανέσεις, όμως δεν κατόρθωσε να εξασφαλίσει ποιότητα ζωής.
12) Υπερβολικές απαιτήσεις σύγχρονης ζωής (συνδέεται με τον υπερκαταναλωτισμό) => εντατικοποίηση εργασίας, έλλειψη ελεύθερου χρόνου.
13) Ιδιοτέλεια, αισχροκέρδεια / προβολή ατομικού συμφέροντος έναντι του κοινωνικού. Ατομισμός.
14) Κρίση θεσμών – άρνηση ανθρωπιστικών αξιών, ανθρώπινων δικαιωμάτων.
15) Όχι ουσιαστική δημοκρατία αλλά τυπική, κοινωνικές αναταραχές, εμποδίζεται η αρμονική κοινωνική συμβίωση, πολιτική αποσταθεροποίηση => κίνδυνος κατάλυσης δημοκρατίας.
16) Προπαγάνδα, πλύση εγκεφάλου (κλπ. – δηλαδή δυσλειτουργία ΜΜΕ) => αποπροσανατολισμός της κοινής γνώμης, συσκότιση και όχι διαφώτιση => ετεροκαθορισμός, χειραγώγηση, ποδηγέτηση.
17) Όπου ταιριάζει θίγουμε το θέμα της παγκόσμιας ειρήνης (κλονίζεται – εδραιώνεται).
18) Όπου ταιριάζει: έξαρση ΦΚΠ.
Αυτά ως αιτίες χρησιμοποιούνται:
α) Η έξαρση των ΦΚΠ προκαλεί ανασφάλεια, η οποία αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα της ανθρώπινης δημιουργικότητας:
=> - Μείωση αποδοτικότητας.
- Αδιαφορία για πρόοδο.
- Εμποδίζεται η επαγγελματική άρα και η κοινωνική καταξίωση => κίνδυνος περιθωριοποίησης.
Μείωση παραγωγής => πλήγμα για εθνική οικονομία.
19) Επικράτηση στερεότυπων αντιλήψεων και ξεπερασμένης νοοτροπίας, προγονοπληξία => άρνηση κάθε καινοτομίας, στασιμότητα και οπισθοδρόμηση.
Τρόποι αντιμετώπισης
1) Σωστή διαπαιδαγώγηση από οικογένεια.
2) Εξυγίανση εκπαιδευτικού συστήματος (αναδιάρθρωση) δηλαδή σωστή παιδεία από το σχολείο.
3) Ενεργοποίηση πνευματικών ανθρώπων ώστε:
α) Με την προσωπική τους στάση ζωής να αποτελέσουν πρότυπα προς μίμηση.
β) Με το έργο τους να φροντίζουν ώστε να ενημερώνουν, να διαφωτίζουν τους πολίτες, να αφυπνίζουν συνειδήσεις, να προτείνουν μέτρα πρόληψης των διαφόρων κινδύνων ή τρόπους αντιμετώπισης των προβλημάτων.
4) Κρατική πρόνοια – εξυγίανση της πολιτικής ζωής, η πολιτική ηγεσία να έχει συναίσθηση της ευθύνης της, οι πολίτες να φροντίζουν να εκλέγουν ικανούς αντιπροσώπους.
5) Ατομική προσπάθεια – ενδιαφέρον.
6) Διεθνής συνεργασία.
Βασικά στοιχεία – ορολογία χρήσιμη για τα περισσότερα θέματα κοινωνικού προβληματισμού
Όταν καλείσαι να γράψεις αιτίες για κάποιο κοινωνικό πρόβλημα, γράφεις αρνητικά στοιχεία του σύγχρονου πολιτισμού, αυτά που συνιστούν τη λεγόμενη «κρίση του πολιτισμού». Ανάλογα στοιχεία – κατ’ επιλογήν – μπορεί να τεθούν και ως συνέπειες κοινωνικών προβλημάτων.
Ενδεικτικά
1) Ωφελιμισμός, χρησιμοθηρία, αθέμιτος ανταγωνισμός, χρήση αθέμιτων μέσων με σκοπό το κέρδος – αυτό συνάπτεται με το φαινόμενο του υπερκαταναλωτισμού και της θεοποίησης του χρήματος (υλισμός, υλιστική νοοτροπία).
2) Αναξιοκρατία, νεποτισμός (= οικογενειοκρατία), κοινωνικές αδικίες και ανισότητες => ωθούν στη χρήση άνομων μέσων για επικράτηση
3) Απομόνωση, αποξένωση, αλλοτρίωση του ανθρώπου – κρίση διαπροσωπικών σχέσεων, εμπορευματοποίησηανθρώπινων σχέσεων – στηρίζονται στην εκμετάλλευση του ανθρώπου από άνθρωπο, στην κερδοσκοπία, στον ωφελιμισμό.
4) Καχυποψία, υποκρισία, προσποίηση – χρήση προσωπείου.
5) Εξυπηρέτηση ιδιοτελών συμφερόντων / εξάρτηση από ισχυρούς οικονομικούς και πολιτικούς παράγοντες.
6) Ατομισμός – παρατηρείται προβολή ατομικού συμφέροντος εις βάρος του συλλογικού / κοινωνικού.
7) Αστικοποίηση = συσσώρευση τεράστιων πληθυσμιακών μαζών στα μεγάλα αστικά κέντρα => εκεί όλα τα φαινόμενα που περιγράφονται είναι πιο έντονα.
8) Έξαρση των φαινομένων κοινωνικής παθογένειας = βία, εγκληματικότητα, ναρκωτικά, χουλιγκανισμός.
9) Μαζοποίηση => χειραγώγηση, ετεροκαθορισμός,απώλεια ελευθερίας βούλησης.
10) Λανθασμένη διαπαιδαγώγηση από οικογένεια.
11) Ελλιπής παιδεία – έλλειψη πνευματικής καλλιέργειας, γνώσεων – η παιδεία δεν επιτυγχάνει έναν από τους βασικούς τη σκοπούς, την ανάπτυξη ολοκληρωμένης προσωπικότητας.
12) Έλλειψη προτύπων, σημείων αναφοράς λόγω των ταχύρυθμων μεταβολών => ιδεολογική σύγχυση.
Πηγή: http://e-didaskalia.blogspot.gr/2014/12/blog-post_73.html
Οδηγός Πανελλαδικών: Πώς Γράφουμε Καλή Έκθεση;
Το «μυστικό της επιτυχίας» στις Πανελλήνιες εξετάσεις είναι ο συνδυασμός καλής προετοιμασίας και σωστής «διαχείρισης» των γνώσεων που αποκόμισαν οι μαθητές στη διάρκεια της προετοιμασίας τους. Είναι σημαντικό οι μαθητές να έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, ώστε να γνωρίζουν ακριβώς τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να δράσουν στις τελικές εξετάσεις. Γιατί άριστα δε θα γράψει ο μαθητής που απλώς διάβασε πολύ, αλλά αυτός που έμαθε και πώς να διαχειρίζεται τις γνώσεις που απέκτησε.
Ένα βασικό λάθος που παρατηρείται σε πολλούς μαθητές στην εξέταση του μαθήματος της Έκθεσης είναι το ότι ξεκινούν με τις ασκήσεις που τους αγχώνουν, κι αυτές τις περισσότερες φορές είναι η Περίληψη, η Έκθεση και η ανάπτυξη αποσπάσματος του κειμένου σε παράγραφο, δηλαδή οι ασκήσεις που απαιτούν από τους μαθητές παραγωγή λόγου.
Το λάθος έγκειται στο γεγονός ότι σε αυτές τις ασκήσεις ο χρόνος που διαθέτουν οι μαθητές τούς φαίνεται πάντα ελάχιστος, με αποτέλεσμα να μη παρατηρούν ότι περνάει γρήγορα. Φτάνουν, λοιπόν, πολλές φορές στο σημείο μετά από ώρα να πανικοβάλλονται και να ολοκληρώνουν πρόχειρα τις εν λόγω ασκήσεις, γιατί έχουν αφήσει αναπάντητες τις υπόλοιπες.
Έτσι, είναι πολύ σημαντικό οι μαθητές να οργανώνουν σωστά το χρόνο τους σε κάθε γραπτή εξέταση, πολύ περισσότερο στις Πανελλήνιες εξετάσεις. Μέσα από την προετοιμασία που έχουν κάνει στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς είναι σε θέση να γνωρίζουν τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία τους έτσι, ώστε να αφιερώσουν στην κάθε άσκηση το χρόνο που θεωρούν απαραίτητο, για να την απαντήσουν σωστά.
Κάτι επίσης σημαντικό που πρέπει να λαμβάνουν υπόψη οι μαθητές στις εξετάσεις της Έκθεσης είναι πως ο χρόνος που θα αφιερώσουν στην κάθε άσκηση θα πρέπει να είναι κατά κάποιο τρόπο ανάλογος της βαθμολογίας της. Έτσι, για παράδειγμα, δεν είναι φρόνιμο να γράφουν τη περίληψη του κειμένου σε 15 λεπτά και στον ίδιο χρόνο να απαντούν στη λεξιλογική άσκηση τη στιγμή που η πρώτη βαθμολογείται με 25 μονάδες και η δεύτερη με 10!
Ωστόσο, όσο «παιχνιδάκι» κι αν θεωρούν οι μαθητές τις «ενδιάμεσες» ασκήσεις, οφείλουν να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, γιατί ένα λάθος, για παράδειγμα στον τρόπο ανάπτυξης παραγράφου, στη μετατροπή σύνταξης ή στο τι μπορούν να δηλώνουν τα σημεία στίξης, κοστίζει πολύτιμες μονάδες.
Οργάνωση του χρόνου και σειρά απάντησης των ασκήσεων:
Οι μαθητές θα πρέπει να ξεκινούν από τις ασκήσεις που απαντώνται πιο εύκολα, σε λιγότερο χρόνο και βαθμολογούνται με τις λιγότερες μονάδες. Αυτές είναι όλες οι ασκήσεις πλην της Περίληψης και της Έκθεσης και βαθμολογούνται συνολικά με 35/100. Δεδομένου ότι ο συνολικός χρόνος εξέτασης στις Πανελλήνιες εξετάσεις είναι 3 ώρες, 40 – 45 λεπτά το πολύ είναι καλός χρόνος να αφιερώσουν οι μαθητές σε αυτές τις ασκήσεις.
Έπειτα, καλό είναι να συνεχίσουν με τη Περίληψη που βαθμολογείται με 25/100. Ο χρόνος που μπορούν να αφιερώσουν στη Περίληψη, ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας του κειμένου, είναι 30 – 40 λεπτά. Σημείωση: Έχοντας ήδη απαντήσει στις προηγούμενες ασκήσεις, οι μαθητές έχουν αποκτήσει μια καλή εικόνα του κειμένου κι έτσι η κατανόησή του γίνεται πιο εύκολα και γρήγορα, όταν φτάνουν στη Περίληψη.
Για το τέλος πρέπει να αφήνουν την Έκθεση που βαθμολογείται με 40/100 και αποτελεί το σημαντικότερο κομμάτι όλης της εξέτασης. Είναι απαραίτητο να αφιερώσουν στην προετοιμασία (σχεδιάγραμμα[1]) και συγγραφή της Έκθεσης τουλάχιστον 90 – 95 λεπτά.
Οι χρόνοι αυτοί είναι ενδεικτικοί και εξαρτώνται από το πόσο εύκολη ή δύσκολη κρίνει ο κάθε μαθητής ξεχωριστά τη κάθε άσκηση. Ωστόσο, η σειρά αυτή είναι καλό να τηρείται, καθώς οι μαθητές νιώθουν πιο «ασφαλείς», όταν φτάνουν στις σημαντικές, με βάση τον αριθμό των μονάδων που βαθμολογούνται, ασκήσεις, δηλαδή την Περίληψη και κυρίως την Έκθεση, έχοντας τελειώσει με όλες τις υπόλοιπες.
Ένας καλός αρχικός προγραμματισμός βοηθά τους μαθητές να μη ξεφεύγουν από τα ορισμένα χρονικά πλαίσια που οι ίδιοι θέτουν για τη κάθε άσκηση κι έτσι να αποφεύγουν πρόχειρα απαντημένες ασκήσεις ή, στη χειρότερη περίπτωση, ανολοκλήρωτες.
[1] Πολλοί μαθητές θεωρούν το σχεδιάγραμμα χάσιμο χρόνου. Ωστόσο, δεδομένου πως η Έκθεση βαθμολογείται για το Περιεχόμενο, τη Γλωσσική Έκφραση και τη Δομή, ήδη μέσα από το σχεδιάγραμμα οι μαθητές έχουν βρει το Περιεχόμενο και τη Δομή της Έκθεσής τους και μένει μόνο το «δέσιμο» των ιδεών με τις κατάλληλες συνδετικές λέξεις και γλωσσικές εκφράσεις. Επιπλέον, το σχεδιάγραμμα βοηθά τους μαθητές να «ξεσκαρτάρουν» τις ιδέες τους, κρατώντας τις πιο σημαντικές, και να τις βάλουν στη σειρά που θεωρούν οι ίδιοι σωστή. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγουν και τις μουτζούρες, πράγμα σημαντικό, μια και στην Έκθεση αξιολογείται και η αισθητική του γραπτού.
Τις παραπάνω οδηγίες επιμελήθηκε η Κυριακή Θεοδοσιάδου
Φιλόλογος, Υπ. Διδάκτωρ Παιδαγωγικής ΠΔΜ και ιδιοκτήτρια στο Φιλολογικό Διδασκαλείο